بررسی روش های ذخيره و بازيابی اطلاعات کاربران در برنامه های وب

ذخيره و بازيابی اطلاعات کاربران در برنامه های وب

ذخيره و بازيابی اطلاعات کاربران در برنامه های وب
مهمترين رسالت برنامه های کامپيوتری ارتباط با کاربران و پاسخگوئی به نياز آنان با توجه به پتانسيل های پيش بينی شده در برنامه می باشد. شناسائی کاربران توسط برنامه های کامپيوتری می تواند زمينه ارائه سرويس ها و خدمات بهينه تری را فراهم نمايد( ارائه سرويس ها و خدمات مشخص شده به گروهی خاص از کاربران ) . برنامه های وب نيز از اين قاعده مستثنی نبوده و با توجه به ماهيت Stateless بودن پروتکل ارتباطی بين سرويس گيرنده و سرويس دهنده ( ارسال درخواست ، پاسخ به درخواست ، عدم بخاطر سپردن اطلاعاتی در ارتباط با در خواست ارسالی و پاسخ دريافتی ) ، می بايست تمهيدات خاصی بمنظور شناسائی کاربران اتخاذ گردد. برخی از برنامه های وب ، کاربران را ملزم می نمايند که در ابتدا يک فرم را تکميل و اصطلاحا" ريجستر گردند . در چنين برنامه هائی ، در صورتيکه کاربر مجددا" از برنامه وب استفاده نمايد ( ملاقات مجدد وب سايت مربوطه ) ، امکان شناسائی کاربر با بهره گيری از راهکارهای متفاوتی وجود خواهد داشت ( شناسائی کاربر بر اساس بازيابی اطلاعات ثبت شده ) . وب سايتی را در نظر بگيريد که از طريق آن محصولاتی عرضه و توسط کاربران خريداری می گردد . در زمان خريد کالا توسط کاربران ، سايت موردنظر می تواند اقدام به دريافت اطلاعات خريدار و ثبت آنان بر اساس مکانيزمهای متفاوت نمايد . در صورتيکه کاربر فوق ، مجددا" از اين سايت کالائی را خريداری نمايد ، می توان اطلاعات مربوط به وی را (اطلاعات شناسنامه ای ، آدرس و ... ) بصورت اتوماتيک در فرم سفارش جديد، درج نمود .

شناسائی کاربران برنامه هاب وب
يکی از روش هائی که برنامه های وب را قادر به شناسائی کاربران می نمايد، الزام کاربران به درج نام و رمز عبور بمنظور استفاده از برنامه می باشد. برنامه های وب ، همچنين قادر به شناسائی کاربران از طريق اطلاعات ذخيره شده بر روی کامپيوتر کاربران و به شکل "کوکی " می باشند. کوکی ، فايل کوچکی بوده که يک برنامه وب قادر به نوشتن آن بر روی کامپيوتر سرويس گيرنده است .
از مهمترين مزايای کوکی ، می توان به تعامل نامحسوس با کاربر اشاره نمود. در چنين مواردی ، کاربران هر مرتبه که سايت را ملاقات می نمايند ، الزامی به Log on ، نخواهند داشت . ( اطلاعات آنان ، بصورت اتوماتيک و در صورت ضرورت در دسترس و قابل استفاده است) . مهمترين نقطه ضعف در جهت استفاده از کوکی ، به تنظيم مرورگرها توسط کاربران بمنظور عدم پذيرش کوکی، برمی گردد .برخی از کاربران تمايل و علاقه ای به ذخيره سازی اطلاعات از طريق يک سايت بر روی کامپيوتر خود را نداشته و تصور می نمايند که ممکن است از اطلاعات فوق ، بمنظور رديابی آنان در زمان استفاده از اينترنت ، سوء استفاده گردد. بنابراين در موارديکه قصد استفاده از کوکی وجود داشته باشد ، می بايست در ابتدا توانائی سرويس گيرنده برای پذيرش کوکی بررسی گردد .
در زمان استفاده از کوکی بمنظور ذخيره و بازيابی اطلاعات کاربران ، می توان از دو رويکرد متفاوت استفاده نمود :

در ادامه به بررسی هر يک از رويکردهای فوق ، خواهيم پرداخت.

ذخيره سازی اطلاعات کاربران بر روی سرويس گيرنده
برای ذخيره يک کوکی بر روی ماشين سرويس گيرنده ، مراحل زير را دنبال می نمائيم :

برنامه زير( روتين مربوط به رويداد Page_Load ) ، نحوه ايجاد يک کوکی و تشخيص آخرين مرتبه ملاقات سايت توسط کاربر را نشان می دهد.در برنامه فوق ، بررسی لازم در خصوص پديرش کوکی از طرف سرويس گيرنده ، صورت گرفته و در صورتيکه اولين مرتبه است که کاربر سايت را ملاقات می نمايد ، يک کوکی جديد ايجاد و در غير اينصورت ، کوکی ايجاد شده ، بهنگام می گردد.

VB.NET

Private Sub Page_Load ( ByVal Sender As System.Object , ByVal e As System.EventArgs ) Handles Mybase.Load
     If   Request.Browser.Cookies Then
           If Request.Cookie ("LastVisit") Is Nothing Then
                Dim CookLastVisit As New HttpCookie( " LastVisit" , Now.ToString ( ) )
                CookLastVisit.Expires = DateTime.Now.AddDays( 1 )
                Response.Cookie.Add (CookLastVisit )
                Response.Write( " First Visit " )
           Else
                 Dim CookLastVisit As HttpCookie = Request.Cookies ("LastVisit")
                 Reuest.Cookies( "LastVisit " )
                 Response.write ( "You last visited this page : " ,CookLastVisit.value )
                 Response.Cookies ( "LastVisit ").Value = Now.ToString ( )
                 Response.Cookies ( "LastVisit").Expires = DateTime.Now.AddDays(1)
            End If
      Else
            Response.Write ( "Your Browser does not accept cookies . " )
      End If
End Sub

کوکی ها نسبت به حروف بزرگ و کوچک حساس می باشند . مثلا" LastVisit مشابه کوکی Lastvisit نمی باشد .خصلت Expires ، نشاندهنده تاريخ مصرف کوکی می باشد. عمر يک کوکی بصورت پيش فرض ، محدود به زمانی است که Session کاربر خاتمه می يابد. درصورت تنظيم Expires بصورت DateTime.MaxValue ، اعتبار کوکی ايجاد شده، هرگز به اتمام نخواهد رسيد . بمنظور حذف کوکی از ماشين سرويس گيرنده ، می توان مقدار خصلت Expires را به زمان جاری تغيير داد .کد زير ، کوکی LastVisit را حذف می نمايد.

استفاده از کليد بهمراه کوکی
يک کوکی ، قادربه ذخيره سازی 4096 بايت اطلاعات بوده و می توان بمنظور شناسائی اطلاعات همراه کوکی از کليد ها ، استفاده نمود. برنامه زير ، مشخصات کاربر را در يک کوکی با استفاده از کليدهای جداگانه ای ذخيره می نمايد .

VB.NET

Private Sub Page_Load ( ByVal Sender As System.Object , ByVal e As System.EventArgs ) Handles butOK.Click
     Dim CookUserInfo As New HttpCookie ("UserInfo")
     CookUserInfo("FirstName") = txtFirstName.Text
     CookUserInfo("LastName") = txtLastName.Text
     CookUserInfo("Street") = txtStreet.Text
     CookUserInfo("City") = txtCity.Text
     CookUserInfo("state") = drpstate.Selected.Item.value
     CookUserInfo("Zip") = txtZip.Text
     CookUserInfo.Expires = DateTime.Now.AddDays ( 30 )
     Response.Cookies.Add( CookUserInfo )
End Sub

با استفاده از نام کليد ، می توان اقدام به بازيابی مقادير نسبت داده شده به هر يک از کليدهای ذخيره شده در کوکی نمود .

VB.NET

Private Sub Page_Load ( ByVal Sender As System.Object , ByVal e As System.EventArgs ) Handles butGetData.Click
     Dim CookUserInfo As New HttpCookie ("UserInfo")
     txtFirstName.Text = CookUserInfo("FirstName")
     txtLastName.Text = CookUserInfo("LastName")
     txtStreet.Text = CookUserInfo("Street")
     txtCity.Text = CookUserInfo("City")
     drpstate.Selected.Item.value = CookUserInfo("state")
     txtZip.Text = CookUserInfo("Zip") = txtZip.Text
End Sub

ذخيره سازی اطلاعات کاربران بر روی سرويس دهنده
برای ذخيره اطلاعات کاربران بر روی سرويس دهنده ، می توان از کوکی بعنوان يک ابزار شناسائی ( ايندکس ) بمنظور ذخيره و بازيابی اطلاعات کاربران بر روی سرويس دهنده در يک بانک اطلاعاتی ، يک فايل XML و ساير امکانات ذخيره سازی داده ، استفاده نمود. برای ذخيره اطلاعات کاربران بر روی سرويس دهنده ، مراحل زير را دنبال می نمائيم :

در ادامه به بررسی هر يک از مراحل فوق ، خواهيم پرداخت .

ايجاد کليدهای منحصر بفرد بمنظور شناسائی کاربران
فريمورک دات نت ، Namespace با نام System.Guid را بمنظور ايجاد شناسه های منحصربفرد سراسری ( GUID ) ارائه نموده است . GUID ، يک عدد صحيح 128 بيتی بوده که بعنوان شناسه ای منحصربفرد در شبکه ايفای وظيفه می نمايد . از GUID می توان بمنظور شناسائی تمامی چيزها از جمله کاربران استفاده نمود . کد زير ، يک GUID را ايجاد و آن را بعنوان يک کوکی بر روی کامپيوتر کاربر و بمنظور شناسائی وی در آينده ، ذخيره می نمايد .

VB.NET

Private Sub Page_Load ( ByVal sender As System.Object , ByVal e As System.EventArgs ) Handles butOK.Click
     Dim cookUserID As HttpCookie = Request.Cookies ( "UserID")
          If cookUserID   Is Nothing Then
                cookUserID = New HttpCookie ("UserID") , System.Guid.NewGuid ( ). ToString ( ) )
                cookUserID.Name = "UserID"
          End If
      cookUserID.Expires = DateTime.Now.AddDays( 30 )
      Response.Cookies.Add (cookUserID )
      SetUserInfo (cookUserID.Value )
End Sub

ايجاد يک فايل بمنظور ذخيره اطلاعات کاربران
مهمترين هدف ذخيره سازی اطلاعات کاربران، بازيابی آنان با سرعت مناسب و پس از ملاقات مجدد کاربران از سايت و يا اجرای برنامه وب است . با توجه به اينکه اين نوع از کاربران با استفاده از يک کليدمنحصربفرد، شناسائی می گردند ، می توان چنين تصور نمود که دستيابی به داده از طريق يک Data set انجام خواهد شد. Data set ، با استفاده از متد Find ، قادر به بازيابی سطرهائی از داده بکمک کليدها ی منحصربفرد می باشد . استفاده از يک Data set ، بدان معنی است که فايل ايجاد شده بر روی سرويس دهنده ، می بايست يک بانک اطلاعاتی و يا يک فايل XML باشد . استفاده از فايل های XML در موارديکه داده های مورد نظر برای ذخيره سازی اندک بوده و روابط بين اقلام اطلاعاتی نيز پيچيده نباشد ، توصيه می گردد .
برای ايجاد يک فايل XML ، بمنظور ذخيره سازی اطلاعات کاربران ، مراحل زير را دنبال می نمائيم :

ايجاد يک فايل XML
برای ايجاد يک فايل XML در ويژوال استوديو ، گزينه Add New Item را از طريق منوی Project انتخاب و در ادامه XML File را از طريق ليست تمپليت های نمايش داده شده ، انتخاب می نمائيم . فايل های XML ، شباهت زيادی به فايل های HTML داشته و در اين راستا تفاوت های مهمی نظير حساسيت نسبت به حروف بزرگ و کوچک و پيروی از يک گرامر خاص ، نيز وجود دارد. از تگ های <element> و <element / > بمنظور معرفی عناصر داده در يک فايل XML استفاده می گردد . کد زير، نحوه ايجاد يک فايل XML بمنظور ذخيره سازی مشخصات کاربر را نشان می دهد .

VB.NET

<?xml version="1.0" encoding="utf-8" ?>
<USERS xmlns="http://tempuri.org/userprefs.xsd">
    <USER>
    <FIRSTNAME> Ali </FIRSTNAME>
    <LASTNAME> Irani </LASTNAME>
     <STREET> Sabz </STREET>
      <CITY> Tehran </CITY>
      <STATE> Tehran </STATE>
      <ZIP> 3240</ZIP>
              <ID> 12345678 </ID>
    </USER>
</USERS>

ايجاد يک XML Schema
بمنظور استفاده از فايل XML بهمراه يک Data Set ، می بايست در ابتدا يک XML Schema برای Data set ايجاد گردد. XML Schema ، مسئوليت تشريح عناصر داده ئی موجود در يک فايل XML را بر عهده دارد. XML Schema ، نام عناصر ، نوع آنان ،کليد بودن فيلد و ساير اطلاعات ضروری را ارائه می نمايد . برای ايجاد XML Schema از يک فايل XML ، زمانيکه فايل XML در پنجره طراحی ويژوال استوديو دات نت ، فعال است ، گزينه Create Schema را از طريق منوی XML ، انتخاب می نمائيم . در ادامه ، ويژوال استوديو دات نت ، فايل Schema را بمنظور تشريح فايل XML ايجاد می نمايد .

مشخص نمودن يک فيلد کليد
با افزودن يک کليد اوليه به XML Schema ، امکان جستجو فراهم خواهد شد .بدين منظور ، مراحل زير را دنبال می نمائيم :

خواندن XML درون يک Data Set
پس از ايجاد فايل XML و XML Schema ، امکان خواندن و ذخيره آن درون يک Data set ، فراهم می گردد. ( استفاده از متدهای ReadXml و ReadXmlSchema ) . برنامه زير ، تابعی را نشان می دهد که می توان از آن بمنظور برگرداندن يک Data Set از يک فايل XML با نام UserInfo ، استفاده نمود .

VB.NET

Function GetUserData ( ) As DataSet
     Dim strPath As String = Server.MapPath( Request.ApplicationPath)
     Dim dsUsers As New DataSet ( )
     dsUsers.ReadXmlSchema ( strPath & "\UserInfo.xsd")
     dsUsers.ReadXmlSchema ( strPath & "\UserInfo.xml")
     Return dsUsers
End Function

ذخيره اطلاعات کاربر بر روی سرويس دهنده
بمنظور ذخيره سازی اطلاعات کاربران بر روی سرويس دهنده بصورت يک فايل XML ، می توان از متد SaveXML مربوط به شی Data set استفاده نمود. روتين SetUserInfo ( جدول زير ) ، از روتين GetUserData بخش قبل ،استفاده نموده تا يک Data set را از يک فايل XML دريافت نمايد. در ادامه ، با استفاده از متد Find ، بررسی لازم در خصوص وجود UserID در Data Set صورت می پذيرد.در صورتيکه UserID پيدا نگردد ، روتين SetUserInfo سطری را برای کاربر ( قبل از تنظيم مقادير متناظر با فيلدها از طريق کنترل های سرويس دهنده بر روی يک فرم وب )، اضافه می نمايد. در نهايت ، SetUserInfo ، تمامی داده را به سرويس دهنده برمی گرداند .

VB.NET

Sub SetUserInfo ( ByVal UserID As String )
      Dim strPath As String = Server.MapPath( Request.ApplicationPath)
      Dim dsUsers As DataSet = GetUserData ( )
      Dim rowUser As DataRow = dsUsers.Tables("User") .Rows.Find( UserID)
      If rowUser   Is Nothing Then
           rowUser = dsUsers.Tables ("User") . NewRow
           dsUsers.Tables ( "User").Rows.Add ( rowUser )
     End If
     rowUser ("FirstName") = txtFirstName.Text
     rowUser ("LastName") = txtLastName.Text
     rowUser ("Street") = txtStreet.Text
     rowUser ("City") = txtCity.Text
     rowUser ("state") = drpstate.Selected.Item.Text
     rowUser ("Zip") = txtZip.Text
     rowUser ( "ID" ) = UserID
     dsUsers. Writexml ( strPath & "\UserInfo.xml")
End Sub

بازيابی اطلاعات کاربران از يک Data Set
بمنظور بازيابی اطلاعات کاربران از فايل XML ، از روتين GetUIserData برای ايجاد يک Data Set از فايل XML استفاده می گردد . در ادامه ، می توان با استفاده از متد Find بمنظور بازيابی سطر مرتبط با UserID استفاده نمود . روتين GetUserInfo ( جدول زير) ، اطلاعات کاربر را از Data Set بازيابی و با استفاده از آن ، کنترل های سرويس دهنده موجود بر روی يک فرم وب را مقداردهی می نمايد .

VB.NET

Sub GetUserInfo ( ByVal UserID As String )
      Dim dsUsers As Data.DataSet = GetUserData ( )
      Dim   rowUser As Data.DataRow = dsUsers.Tables("user").Rows.Find(UserID)
      If rowUser   Is Nothing Then Exit Sub
      txtFirstName.Text = rowUser.Item("FirstName")
      txtLastName.Text   = rowUser.Item("LastName")
      txtStreet.Text = rowUser.Item("Street")
      txtCity.Text = rowUser.Item("City")
    drpstate.Selected.Item.Text = rowUser.Item("State")
      txtZip.Text = rowUser.Item("Zip")
End Sub