کتابخانه کلاس فريمورک دات نت ( بخش دوم )

 در بخش اول اين مقاله ، مفاهيم و جايگاه کتابخانه کلاس فريمورک دات نت تشريح  و به عملکرد برخی از  namespace ها ،  اشاره گرديد . در اين بخش به بررسی ساير namespace ها پرداخته و با آنها بصورت اجمالی آشنا خواهيم شد.

System.Diagnostics ، شامل تعداد زيادی  کلاس ، اينترفيس  و ساختارهای لازم بمنظور اشکال زدائی برنامه های فريمورک دات نت است. مثلا" کلاس Trace ، امکان رديابی خطاء را با استفاده از تسهيلات خاصی ، فراهم می نمايد .( افزودن کد مورد نظر بمنظور بررسی شرايطی خاص در برنامه ) . کلاس Debug  موجود  در اين namespace ، سرويس های مشابهی را ارائه و می توان از امکانات آن در زمان پياده سازی استفاده کرد.

System.DirectoryServices ، شامل نوع هائی برای دستيابی به Active Directory و ساير سرويس های دايرکتوری است . قبل از دات نت ، روش  استاندارد دستيابی  به سرويس های ويندوز بکمک  اينترفيس های مبتنی بر عناصر COM ، محقق می گرديد. Active Directory بعنوان نمونه می توانست از طريق Active Directory Services Interface)ADSI) ، دستيابی گردد . نوع های موجود در namespace فوق ، قابل مقايسه با ADSI می باشند .

System.Drawing ، مجموعه ای گسترده از نوع ها را بمنظور استفاده از سرويس های  آخرين نسخه GDI)Graphice Device Interface) ماکروسافت ارائه می نمايد (+GDI ناميده می شود) . System.Drawing ، شامل کلاس هائی برای کار با Pens,Brushes وساير ابزارهای ترسيم است . namespace فوق، دارای چندين namespace زيرمجموعه است.  مثلا" System.Drawing.Drawing2D ، شامل نوع هائی برای توابع مربوط به عمليات گرافيکی دوبعدی و Vector graphic است و يا System.Drawing.Imaging ، شامل نوع هائی است که می توان از آنان بمنظور کار با  متا فايل ها و ساير تصاوير پيشرفته GDI ، استفاده کرد.System.Drawing.Printing ، شامل نوع هائی است که امکان کنترل چاپگر را فراهم  و يا System.Drawing.Text شامل نوع هائی است که امکان عمليات بر روی فونت ها را فراهم می نمايد.

System.EnterpriseServices ، شامل نوع هائی است که می توان از آنان بمنظور دستيابی به سرويس های ارائه شده توسط + COM ، استفاده نمود (حمايت از تراکنش توزيع شده ، Object pooling ). برخلاف اکثر توابع ارائه شده توسط کتابخانه کلاس فريمورک دات نت ، نوع های موجود در namespace فوق در ارتباط با نرم افزارهای موجود مبتنی بر+ COM  می باشند ( در مقابل پياده سازی مجدد آن بعنوان کد مديريت يافته ) .

System.Globalization ، شامل نوع هائی بمنظور ايجاد تقويم های ملی ، تبديل صفحات به کدينگ ملی ، فرمت مناسب  تاريخ و زمان و سايرجنبه هائی است که از آنان بمنظور ايجاد نرم افزارهائی با قابليت استفاده در فرهنگ های متفاوت ، استفاده می گردد. جهانی نمودن نرم افزار دارای اهميت خاص خود  بوده و اغلب توابع پايه فريمورک دات نت بصورت اتوماتيک Culture-aware می باشند.

System.IO ، مجموعه ای گسترده از نوع ها را بمنظور خواندن و نوشتن فايل ها و  دايرکتوری  ها  ،  ارائه می نمايد. با اينکه دستيابی به سيستم های مديريت بانک اطلاعاتی ، اغلب بعنوان اصلی ترين رويکرد بمنظور دستيابی به داده ها مطرح می گردد ، ولی امکان انجام عمليات مرتبط با فايل ها ، همچنان مفيد و ضروری خواهد بود .

System.Management ، نوع هائی را بمنظور دستيابی به  داده (WMI(Windows Management Instrumentaion ، از طريق کدهای مديريت يافته ( اداره شده ) فراهم می نمايد. WMI ، نسخه پياده سازی شده  ماکروسافت در رابطه با نوآوری  Web-Based Enterprise Management)WBEM) ، حمايت شده توسط تعداد زيادی از توليدکنندگان است .
تعدادی از نوع های موجود در namespace فوق ، امکانات حمايتی لازم را در خصوص WMI Query Language)WQL) ، ( يک گويش خاص از SQL با تاکيد بر دستيابی به اطلاعات مرتبط با WMI ) را فراهم می نمايد.

System.Messaging ، نوع هائی را  بمنظور دستيابی به Microsoft Message Queuing)MSMQ) ارائه می نمايد . MSMQ ، دارای چنديت API ديگر نظير يک API مبتنی بر COM و يک API تعريف شده بعنوان مجموعه ای از توابع C است . نوع های namespace فوق ، API ديگری را  تعريف که می توان از آن در کد مديريت يافته ، استفاده کرد .

System.Net ، شامل نوع هائی بمنظور دستيابی به چندين پروتکل متداول نظير:  HTTP و DNS است . namespace فوق ، همچنين شامل کلاس های WebRequest و WebResponse بوده  که امکان ايجاد برنامه هائی را فراهم می نمايد که قادرند مستقل از نوع پروتکل استفاده شده ، با يکديگر ارتباط برقرار نمايند . اين نوع برنامه ها می توانند بسادگی درخواستی را ايجاد و پاسخ آن را از طريق يک URL  بدون آگاهی از جزئيات مربوطه ، دريافت نمايند. System.Net ، همچنين شامل namespace زيرمجموعه System.Net.Sockets است . نوع ها ی موجود در namespace فوق ، يک پياده سازی مديريت يافته از اينترفيس های مبتنی بر سوکت سنتی در ارتباط با TCP و يا UDP  مربوط به WinSock برای توليدات  مبتنی بر دات نت  ، می باشد .

System.Reflection ، شامل مجموعه ای گسترده از نوع ها ، بمنظور بررسی يک متاديتا اسمبلی است . System.Reflection.Emit ، يک namespace زير مجموعه است که  نوع های لازم بمنظور ايجاد ساير نوع ها بصورت پويا را ارائه می نمايد ..

System.Resources ، نوع های لازم بمنظور عمليات مورد نياز  کد مديريت يافته ( اداره شده ) در ارتباط  با منابع را فراهم می نمايد. منابع ، بخشی از يک برنامه بوده  که می توانند از کد مربوطه تفکيک گردند.( نظير يک پيام رشته ای ، آيکون ها ، Bitmap ) . يکی از کاربردهای اوليه نوع های  اين namespace ، امکان نمايش منابع متفاوت توسط يک برنامه در فرهنگ های متفاوت است . بعبارت ديگر ، محتويات اين namespace بصورت کاملا" خاص با جهانی نمودن يک نرم افزار که می بايست در کشورهای متفاوت و با زبانهای متعدد فعاليت نمايند ، مرتبط می باشند .

System.Runtime ، يک namespace مادر بوده که خود دارای چندين namespace مهم ديگر است . System.Runtime.CompilerServices شامل نوع هائی است که از آنان برای نوشتن کمپايلر مختص  يک زبان سازگار با CLR ، استفاده می گردد و صرفا" برای پياده کنندگان نرم افزار خاصی قابل استفاده است . System.Runtime.InteropServices ، يکی از namespace های مهم در کتابخانه کلاس فريمورک دات نت است . namespace فوق ، شامل نوع هائی است که تسهيلات لازم در خصوص  ارتباط با نرم افزارهائی که مبتنی بر CLR نمی باشند ، را فراهم می نمايند. ( نظير کلاس هایCOM)
 System.Runtime.Remoting ، يکی ديگر از تکنولوژی های مهم و  شناخته شده با نام NET Remoting . ، است . System.Runtime.Serialization ، شامل نوع هائی است که از آنان برای Serializing  وضعيت يک شی مديريت يافته ، استفاده می گردد . Serializing  يک شی مديريت يافته بدين مفهوم است که وضعيت آن درون حافظه و يا برخی از رسانه های ذخيره سازی دائم نظيريک فايل ، ذخيره می گردد . پتانسيل انجام  عمليات در ارتباط با وضعيت يک شی ، يکی از ويژگی های اساسی فريمورک دات نت بوده که توسط NET Remoting . ، استفاده می گردد .

System.Security ، شامل کلاس ها ، اينترفيس ها و ساير namespace هائی است که توابع متفاوت مرتبط با امنيت را ارائه می نمايد. namespace فوق ، شامل چندين کلاس اساسی نظير : کلاس SecurityManager بوده که نفطه آغازين دستيابی برای کار با سيستم امنيتی است . System.Security.Cryptography ، شامل نوع هائی برای استفاده  از سرويس  های رمز و رمزنگاری کليد عمومی است . نوع های فوق ، قادر به دستيابی به Windows Cryptographic Service Providers)CSP) بوده که الگوريتم هائی نظير :ِ DES ,RC2 و RSA را پياده سازی و ارائه می نمايد.
 System.Security.Cryptography خود دارای دو namespace ديگر است . يکی ازآنها System.Security.Cryptography.X509Certificates ، نام داشته  و شامل کلاس هائی بمنظور ايجاد و استفاده از X.509 نسخه سه کليد عمومی برای استفاده همراه با تکنولوژی Authenticode ماکروسافت است . namespace ديگر ،System.Security.Cryptography.Xml  نام داشته  و شامل مکانيزمی خاص در  دات نت بمنظور امضاء ديجيتالی داده هائی است که توسط XML تشريح می گردند .
System.Security ، همچنين دارای سه namespace زيرمجموعه ديگر است .System.Security.Permissions ، نوع های لازم در خصوص مجوزها را ارائه می نمايد ( دستيابی ايمن به کد) System.Security.Policy ، کلاس هائی را نظير Site , URL,Publish,Zone  را  ارائه که می توان از آنان در تعريف سياست های امنيتی استفاده کرد.System.Security.Principal ، شامل نوع هائی بمنظور کار با اصول امنيتی است .

System.ServiceProcess ، شامل نوع هائی برای ايجاد برنامه های فريمورک دات نت است که بصورت پردازه های Long-lived ( سرويس های ويندوز ) ، اجراء می گردند. اين نوع برنامه ها قبلا" يک سرويس NT و يا  demon ناميده می گرديدند .

System.Text ، شامل  گروهی اندک  از کلاس ها بمنظور کار با متن است . مثلا" کلاس UTF8Encoding مربوط به namespace فوق ، قادر به تبديل کاراکترهای Unicode از encoding پيش فرض به UTF-8 و بالعکس است . UTF از کلمات Unicode Transformation Format ، اقتباس و با کاراکترهای شناخته شده  اسکی سازگار می باشد. System.Text ، همچنين شامل System.Text.RegularExpressions است . نوع های تعريف شده در namespace فوق ، امکان دستيابی به Regular expression را که می توان از آنان در هر زبان مبتنی بر CLR استفاده بعمل آورد را  فراهم می نمايد.

System.Threading ، يکی ديگر از namespace های مهم فريمورک دات نت  محسوب می گردد. نوع های موجود در namespace فوق ، روشی استاندارد برای پياده کنندگانی که با هر يک از زبانهای دات نت کار می نمايند را  بمنظور ايجاد برنامه های multithreaded  ارائه می نمايد. قبل از دات نت ، ويژوال بيسيک ، ++C و ساير زبانها جملگی دارای رويکرد مختص بخود بمنظور threading بودند. در فريمورک دات نت تمامی زبان های مبتنی بر CLR ، قادر به استفاده از محتويات System.Threading  بمنظور کار بار threads بصورت  يکپارچه می باشند . شايد مهمترين نوع در اين namespace ، کلاس Thread  باشد که متدهای لازم بمنظور شروع فعاليت  يک thread ، توقف آن و  ساير عمليات مربوطه  را ارائه می نمايد.

System.Timers ، شامل نوع هائی برای مشخص نمودن و برخورد با رويدادهای بازگشتی است . مهمترين کلاس  namespace  فوق ،Timer بوده که  امکان تعريف يک بازه زمانی را بعنوان بخشی از کلاس Timer  بمنظور تحقق يک رويداد در يک برنامه در اختيار پياده کننده نرم افزار قرار می دهد . برنامه در ادامه رويداد را تشخيص و عمليات لازم در ارتباط با آن را انجام خواهد داد . مثلا" يک برنامه ممکن است قصد بررسی يک نامه الکترونيکی جديد را در هر ده دقيقه داشته باشد. با استفاده از مکانيزم فوق ، پياده کنندگان قادر به  بررسی  رويداد فوق در فاصله زمانی مورد نظر (در هر ده دقيقه ) و اجرای کد مربوطه بمنظور پاسحگوئی خواهند بود.

System.Web ، پس از System مهمترين namespace در کتابخانه کلاس فريمورک دات نت است .namespace  فوق ، شامل نوع های متنوع بهمراه  تعداد زيادی namespace زير مجموعه است . امکانات موجود در namespace فوق ، مسئوليت پياده سازی ASP.NET را برعهده دارند. دو namespace زيرمجموعه مهم System.Web ، شامل System.Web.UI ( شامل نوع هائی بمنظور ايجاد برنامه های مبتنی بر مرورگرها ) و System.Web.Services ( شامل نوع هائی برای ايجاد  سرويس های وب  )  است .

System.Windows.Forms ، شامل نوع هائی بمنظور ايجاد رابط کاربر گرافيکی (GUI) ويندوز است . رابط کاربر محلی  برای پياده کنندگانی که رابط های مبتنی بر مرورگر را طراحی می نمايند ، دارای اهميت کمتری بوده  ولی دارای  اهميت خاص خود است .

System.XML ، شامل نوع هائی مفيدی برای انجام عمليات در ارتباط  با اسناد XML است . دات نت بطور کامل XML را حمايت و محتويات namespace  فوق ، امکانات گسترده ای رابمنظور کار با داده های مبتنی بر XML  در اختيار پياده کنندگان قرار می دهد .

در پايان لازم است به اين نکته اشاره گردد که کدهای ارائه شده در يک کتابخانه استاندارد تا زمانيکه نسبت به آنها شناختی پيدا نگردد ، غيرمفيد خواهند بود. بخاطر سپردن تمام کنابخانه کلاس فريمورک دات نت ضرورتی نداشته ولی پياده کنندگانی که  می بايست کد سازگار با CLR بنويسند ، لازم است دارای يک شناخت مناسب از امکانات موجود در کتابخانه باشند. برخی از namespace ها  دارای اهميت بيشتری نسبت به ساير namespace ها بوده و قصد داريم در بخش های بعدی اين مجموعه مقالات به بررسی آنها بپردازيم .